Lezen met baby’s en peuters: je kunt niet vroeg genoeg starten

Het belang van lezen met baby’s en peuters

Voorlezen draagt bij aan de ontwikkeling van groeiende hersenen, stimuleert de taalontwikkeling en geeft jonge kinderen een goede start naar een levenslange liefde voor lezen en boeken. Het leert kinderen niet alleen taal, maar ook over taal. Ze nemen de geluiden van taal op en leren hoe ze bij elkaar passen. Door voor te lezen groeit de woordenschat van je kind snel, en ook al praten ze nog niet, baby’s leggen vroeg verbanden tussen wat je zegt en wat je doet. Dit helpt hen om nieuwe begrippen en woorden te leren.

Boeken prikkelen de fantasie en nieuwsgierigheid. Kinderen leren zo de wereld kennen, kunnen zich gemakkelijker inleven in anderen en leren nadenken over hoe je problemen kunt aanpakken. Voorlezen of samen in boeken kijken versterkt ook de band tussen ouder en kind. Samen lezen is vooral heel gezellig en je hebt geen speciale vaardigheden of apparatuur nodig. Alleen jij, je baby en een paar goede boeken.

Enkele voordelen van het lezen met baby’s en peuters: 

1. Taalontwikkeling: Baby’s en peuters die regelmatig worden voorgelezen, ontwikkelen een grotere woordenschat. Ze leren niet alleen meer woorden, maar ook complexere zinnen en structuren, wat hun taalvaardigheid bevordert.
2. Concentratie en aandacht: Voorlezen helpt kinderen om hun concentratievermogen te verbeteren. Ze leren geduldig te luisteren en hun aandacht voor langere tijd vast te houden.
3. Creativiteit en verbeelding: Verhalen en prenten prikkelen de verbeelding van kinderen. Ze kunnen zich inleven in personages en avonturen, wat hun creativiteit stimuleert.
4. Emotionele band: Voorlezen versterkt de band tussen ouder en kind. Het is een moment van rust en aandacht, wat bijdraagt aan een gevoel van veiligheid en geborgenheid.

Lezen… van baby tot peuter

In de eerste maanden houden baby’s van zwart-wit contrasten en luisteren ze graag naar je stem. Ze vinden het fijn als je tegen hen praat of voor hen zingt terwijl je het boekje stil voor hen houdt.
Na enkele maanden beginnen baby’s boeken te verkennen door te kijken, voelen en soms zelfs te proeven. Knisperboekjes en badboekjes zijn geweldig omdat ze deze zintuigen prikkelen. Ze genieten van versjes en liedjes, in welke taal dan ook.
Rond 1 jaar ontdekt je baby het boek als een echt object. Laat je kind de baas zijn over het boek en benoem wat er allemaal gebeurt. Zo leren ze nieuwe woorden en verbanden. Voelboekjes en schuif- en flapjesboekjes zijn hiervoor ideaal. 
Vanaf 2 jaar gaat de aandacht van je kind steeds meer naar de inhoud van het boek. Tijdens het samen lezen vindt je kind het leuk als je bevestigt en stimuleert wat ze zien en horen.
2,5 jaar: nu is het tijd om echt voor te lezen! Peuters begrijpen steeds beter hoe boeken werken. Maak het gezellig met geluiden en gebaren, en laat leesplezier altijd voorop staan, ongeacht de taal.

Het beperken van schermtijd

Hoewel het verleidelijk is om je kind voor een televisie of tablet te zetten, zijn schermen niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van peuterbreinen. Recent onderzoek toont aan dat te veel schermtijd de taalontwikkeling van peuters kan verstoren. Peuters missen tot wel 1.000 woorden per dag. Hierdoor vermindert de interactie tussen ouder en kind, wat cruciaal is voor de taalontwikkeling.

Maak daarom tijd vrij voor praten, spelen en lezen zonder schermen. Plan dagelijkse momenten waarin je bewust schermvrij bent. Als je toch de televisie aanzet, kijk dan samen en maak het interactief. Zing mee met liedjes, herhaal zinnen en gebruik de inhoud van de show als gespreksaanzet na het kijken.
Ideaal is uiteraard om het goede voorbeeld te geven: beperk je eigen schermgebruik in het bijzijn van je kind. Dit vermindert de ‘technoferentie’ en laat zien dat er ook zonder schermen leuke dingen te doen zijn, zoals puzzelen, knutselactiviteiten of buitenspelen. Deze activiteiten zijn niet alleen leuk, maar bevorderen ook de ontwikkeling van fijne motoriek en creativiteit.

Tips bij het lezen met baby’s en peuters

1. Volg het ritme van je baby: Baby’s zijn vaak snel afgeleid. Kies daarom voor verschillende korte voorleesmomenten verspreid over de dag.
2. Laat je baby de baas zijn van het boek: Laat je baby experimenteren met het boekje en volg zijn of haar interesses. Je hoeft niet elk boekje van voor naar achter te lezen en niet elk woord hoeft uitgesproken te worden.
3. Varieer in leestempo en intonatie: Maak het voorlezen aantrekkelijk door af te wisselen in tempo en toonhoogte. Lees nu eens fluisterend, dan weer met een luide stem. Gebruik geluidjes en gebaren om het verhaal te ondersteunen.
4. Laat boekjes rondslingeren: Door boekjes binnen handbereik te houden, worden kinderen gestimuleerd om zelf naar een boek te grijpen. Dit kan de interesse in boeken vergroten en het initiatief aanmoedigen.
5. Spelen tijdens het voorlezen: Gebruik popjes, maak bewegingen met je handen en betrek je peuter actief bij het verhaal. Dit maakt het voorlezen levendig en leuk.
6. Bladeren en benoemen: Laat je peuter zo lang kijken als hij of zij wil en benoem alle voorwerpen die te zien zijn in het boekje. Dit bevordert de woordenschat en de observatievaardigheden.
7. Leermomenten: Gebruik boekjes om je peuter dingen aan te leren, zoals tanden poetsen, op het potje gaan of emoties begrijpen. Boeken zijn geweldige hulpmiddelen om nieuwe vaardigheden en concepten te introduceren.
8. Lezen moet leuk blijven: Als de aandacht van je peuter verslapt of als hij of zij onrustig wordt, stop dan met voorlezen. Hoelang je voorleest, hangt af van je kind. Kies voor meer en kortere voorleesmomenten als je kind snel afgeleid is.

Lezen met baby’s en peuters: een leven lang plezier

Voorlezen aan je kind is een krachtig hulpmiddel om hun taalvaardigheden, concentratie en verbeelding te stimuleren. Het creëert een sterke emotionele band en biedt een waardevol alternatief voor schermtijd. Door bewust tijd te maken voor schermloze activiteiten en interactief voorlezen, kun je bijdragen aan een gezonde en evenwichtige ontwikkeling van je kind.

Voorlezen aan je baby of peuter is een prachtig ritueel dat de ontwikkeling van je kind op vele manieren bevordert. Het stimuleert de taalontwikkeling, verbetert de concentratie en versterkt de band tussen ouder en kind. Door regelmatig voor te lezen en schermtijd te beperken, leg je een stevige basis voor een leven lang lezen en leren. 

Heb je nog extra inspiratie nodig?

Bij Pardoes helpen we je graag om de juiste baby- en peuterboeken te vinden die perfect passen bij jou en je kleintje. Kom langs en ontdek de voordelen van voorlezen! Je kunt ook steeds terecht op onze website voor nog meer aanbevelingen en nieuwtjes. 

Tot Pardoes!